چرتکه یکی از قدیمیترین ابزارهای محاسباتی بشر است که قدمت آن به بیش از ۲۵۰۰ سال پیش بازمیگردد. این وسیلهی ساده، که از میلههایی با مهرههای قابل حرکت تشکیل شده، به انسانها کمک میکرد تا محاسبات عددی مانند جمع، تفریق، ضرب و تقسیم را با سرعت و دقت بیشتری انجام دهند. چرتکه نه تنها در تمدنهای باستانی مانند چین، روم و ایران کاربرد داشت، بلکه در بسیاری از نقاط آسیا هنوز هم به عنوان یک ابزار آموزشی و محاسباتی استفاده میشود.
چرتکه به کودکان کمک میکند مفاهیم ریاضی را به شکلی ملموس و عملی درک کنند. برخلاف ماشین حساب که تنها نتایج را ارائه میدهد، چرتکه روند انجام محاسبات را به کاربر نشان میدهد. این امر باعث تقویت درک عددی، بهبود حافظه تصویری و پرورش توانایی تحلیل ذهنی میشود. امروزه در بسیاری از برنامههای آموزشی، آموزش کار با چرتکه به عنوان یک روش مؤثر برای ارتقاء مهارتهای پایهی ریاضی در کودکان توصیه میشود.
در سالهای اخیر، روش جدیدی به نام « تونومیک» (Tonomik) پا به عرصه آموزش ریاضی گذاشته است. تونومیک ترکیبی از تکنیکهای کار با چرتکه و محاسبات ذهنی است. در این روش، کودک ابتدا با چرتکه واقعی کار میکند و پس از مدتی، بدون استفاده از چرتکه فیزیکی و تنها با تصویرسازی ذهنی مهرههای چرتکه، محاسبات را در ذهن انجام میدهد. این روش به طرز قابل توجهی سرعت و دقت در انجام عملیات ریاضی را افزایش میدهد و علاوه بر آن، نیمکرههای مغز کودک را به صورت همزمان فعال میکند.
یکی از نکات جالب درباره تونومیک این است که در طی آموزش، کودکان علاوه بر تواناییهای ریاضی، مهارتهایی مانند تمرکز، حافظه کوتاهمدت، خلاقیت و قدرت تجسم فضایی را نیز بهبود میبخشند. تونومیک در کشورهای پیشرفتهای مانند ژاپن، کره جنوبی، مالزی و هند به عنوان یکی از برنامههای آموزشی مؤثر شناخته شده و نتایج قابل توجهی در بهبود عملکرد تحصیلی دانشآموزان داشته است.
مزیت دیگر تونومیک این است که یادگیری آن با بازی، ریتم، و تکنیکهای سرگرمکننده همراه است، که باعث افزایش انگیزه و اشتیاق کودکان به یادگیری میشود. این رویکرد مدرن باعث شده است که تونومیک نه تنها در مدارس رسمی، بلکه در کلاسهای فوق برنامه و کارگاههای آموزشی نیز جایگاه ویژهای پیدا کند.
در نهایت، چرتکه و تونومیک نمونههایی از تلفیق سنت و نوآوری در عرصهی آموزش هستند. چرتکه با تاریخچهی دیرینهاش همچنان به عنوان یک ابزار ارزشمند برای یادگیری مفاهیم ریاضی شناخته میشود، و تونومیک با بهرهگیری از روشهای علمیو خلاقانه، راهی نوین برای پرورش مهارتهای ذهنی و تحصیلی نسل جدید فراهم کرده است. در جهانی که سرعت و دقت حرف اول را میزند، یادگیری این مهارتها میتواند آیندهای روشنتر برای کودکان رقم بزند.